کتاب تاریخ سیاسی؛ زمینه انقلاب مشروطیت ایران

کتاب زمینه انقلاب مشروطیت ایران

کتاب زمینه انقلاب مشروطیت ایران، مجموعه سخن‌رانی‌های حسن تقی‌زاده در باشگاه مهرگان است که توسط محمد درخشش، سیاستمدار عصر پهلوی که در دوران پهلوی دوم به مقام وزارت آموزش و پرورش هم منصوب شد، جمع‌آوری شده و به چاپ رسیده است.

زمینه انقلاب مشروطیت ایران بر اساس ادبیات گفتاری شکل گرفته که به ظهور و سقور انقلاب مشروطه و حوادث علنی و غیر علنی مربوط به دوران این تحول اجتماعی ـ فرهنگی مردم ایران پرداخته است.

یکی از نکات قابل توجه برای اهل فهم آن است که از آغاز مشروطیت به این طرف، مخصوصا بعد از جنگ اول جهانی، به خطا بین نویسندگان و متفکران ایرانی به شکلی مبالغه‌آمیز مرسوم شده است که تمام وقایع مملکت را به خارجی‌‌ها نسبت داده و در کلیه آنچه واقع و یا واقع نشده انگشت تحریکات آنان را دیده و آن را مسئول همه ناکامی‌ها و بی‌سامانی‌های داخلی امور کشور بدانند.

بخشی از کتاب زمینه انقلاب مشروطیت ایران

افراط در این عقیده و چنین تصوراتی، گاهی به حدود جنوبی شدید و هذیان هم می‌رسد. در بعضی ادوار، شدت حضور این تفکر، حتی در میان منکرین این اندیشه نیز رایج شده است. این وهم، همیشه موجب ضرر کلی برای پیش‌برد و پیش‌رفت امور کشور بوده است.
من بر عکس آن گروه در نقیض آن تفکر، عقایدی افراطی دارم و بر خلاف عقیده جبری آن مسحورین، به تفویض مطلق قائل بوده و معتقدم که اولیای امور مملکت ما در انتخاب و اختیار طریق صواب و ناصواب، اختیار کامل و مطلق داشته‌اند. مداخلات علنی زورمندان خارجی بر کسی انکار ندارد، ولی تبعیت به اشاره و ایمای آن‌ها، تقصیر از مردان سست عنصر حکومتی خودمانی بوده است.