تاریخ اجتماعی – سیاسی تاتر در ایران؛ مهدی فلاح‌زاده

تاریخ اجتماعی – سیاسی تاتر در ایران

تعزیه، تآتر مردم ایران، «تآتر قساوت» است. تآتر تفرق ناگزیر اولیه،یعنی بیداد نخستینی است که در «معرکه خلقت» بر آدم رفته است.
تعزیه تآتر عزاست، چرا که تاریخ ایران، تاریخ عزاست, تاریخ افسوس‌ها و دریغ‌هاست، تاریخ کوشش‌های بی‌فرجام است، تاریخ تکرار یک نظم زیبا، اما ظالم است.

جوهر این تاریخ، روح فرهنگی آن، که ناگزیر در قالب مذهبی تعزیه هم ریخته شده است، جست‌وجو و طلب عدالتی است جهانی که گاه با پرسشی مستقیم، گاه به ایهامی عرفانی؛ و گاه با اندوه وصف ناپذیر استعاره آمیزی در شعر اکثر اندیشمندان ـ شاعران ایرانی، متبلورشده است.
بر این اساس، تعزیه از نگاه محتوا، تآتری است عدالت‌جو، تآتری است مردمی، همگانی، با شخصیت‌هایی برخوردار از «صورت‌های نوعی» و بازیگرانی در واقع غیر حرفه‌ای؛ و به این سبب تآتری است جهانی، تآتری است جهانی، تآتری است «بی ‌واسطه»، در صحنه‌ای به وسعت یک میدان، یک دهکده، ، یک شهر، یک کشور، یک زمین، یک هستی که با ادراک تکاملی یونانی ـ غربی تآتر، بازی کلام، تفاوت بنیادین دارد.

مجموعه‌ی تاریخ اجتماعی-سیاسی تآتر در ایران

مجموعه‌ی تاریخ اجتماعی-سیاسی تآتر در ایران، پژوهشی است در 3 مجلد درباره‌ی تآتر در ایران، تألیف مجید .فلاح‌‌زاده

کتاب نخست تاریخ اجتماعی ـ سیاسی تآتر در ایران از این مجموعه که چاپ و انتشار یافته است، به نمایش‌های آیینی «تعزیه» با تکیه بر بنیادهای اساطیری و تاریخی تآتر ایران و چگونگی اجرا در صحنه‌های مختلف و بنیادگیری نمایش‌خانه‌ها به ویژه «تکیه دولت» پرداخته است.

کتاب دوم؛ که در حال آماده‌سازی برای چاپ است به بررسی تآتر ایران، پس‌از انقلاب مشروطیت پرداخته و بر اساس سه مکتب «اسلام‌خواهی‌» و «دمکراسی‌خواهی» و «سوسیالیستی»، این بخش از تاریخ تآتر ایران را مورد توجه قرار داده است.